Jaka jest podstawa prawna ogłoszenia upadłości?
Podstawą prawną określającą zagadnienia związane m.in. z bankructwem firm jest Ustawa z dnia 28.02.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (dalej: ustawa). Przepisy wspomnianego aktu prawnego określą m.in. co stanowi podstawę upadłości, jak wygląda proces postępowania upadłościowego oraz jakie będą jego skutki.
Kto ma prawo do ogłoszenia upadłości?
Wbrew powszechnym mniemaniom upadłość ogłosić mogą zarówno duże firmy, jak i małe jednoosobowe działalności gospodarcze.
Kodeks cywilny natomiast za przedsiębiorcę uznaje osobę fizyczną, osobę prawną i jednostkę organizacyjną (art. 431 § 1 k.c.), prowadzącą we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. A zatem definicja ta obejmuje również osoby fizyczne prowadzące jednoosobowe działalności gospodarcze.
Kiedy ogłosić upadłość?
Głównym bodźcem do ogłoszenia upadłości firmy jest jej niewypłacalność. Nie zawsze jednak brak zapłaty w wymagalnym terminie będzie skutkował przesłanką do ogłoszenia upadłości. Wiele w tej kwestii zależy od charakteru prowadzonej działalności oraz od tego, z czego niewypłacalność wynika. Zdarzają się bowiem sytuacje, w których przedsiębiorcy mają do czynienia z tzw. niewypłacalnością bieżącą, która może wystąpić w przypadku opóźnienia w terminie otrzymania zapłaty nawet jednego klienta danej firmy, co powoduje brak środków na opłacenie zobowiązań tej firmy wobec jej dostawców.
Upadłość likwidacyjna czy układ naprawczy?
Podczas ogłoszenia upadłości można zaproponować rozwiązanie postępowania w drodze układu. Przesłanką do zaakceptowania układu naprawczego przez sąd będzie przede wszystkim wykazanie prawdopodobieństwa, że kontynuacja działania przedsiębiorstwa pozwoli na zaspokojenie wierzycieli w wyższym wymiarze niż jego likwidacja. Układ może zostać zaproponowany zarówno przez dłużnika, jak i przez wierzyciela w zależności od tego, który z nich występuje do sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości.
W przypadku zgody na układ naprawczy zarządzanie majątkiem pozostaje w rękach dłużnika, którego jednak poczynania kontrolowane są przez nadzorcę sądowego. Jeżeli natomiast dochodzi do upadłości likwidacyjnej dłużnik traci prawo do gospodarowania swoim majątkiem na rzecz syndyka.
W przypadku jednoosobowych działalności gospodarczych osób fizycznych właściciel odpowiada całym swoim majątkiem (w tym np. dom, mieszkanie chociaż niezwiązane z prowadzoną działalnością) za zobowiązania firmy.
Jak i gdzie złożyć wniosek o upadłość?
Ogłoszenie upadłości zgłasza się składając wniosek w wydziale gospodarczym sądu rejonowego właściwego dla miejsca prowadzenia działalności. Formularz może złożyć zarówno sam dłużnik, jak i każdy z jego wierzycieli, o czym stanowi ustawa. Ze złożeniem wniosku o upadłość nie należy zbyt długo zwlekać, bowiem jak mówi ustawa:
Art. 21 ust. 1. Dłużnik jest obowiązany, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości.
Przepisy regulują również, jakie informacje obligatoryjnie powinny znaleźć się we wniosku o ogłoszenie upadłości. Tak też zgłoszenie powinno zawierać:
podstawowe informacje o dłużniku: imię i nazwisko, jego nazwę albo firmę, miejsce zamieszkania albo siedzibę, a gdy dłużnikiem jest spółka osobowa lub osoba prawna – reprezentantów spółki lub osoby prawnej i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni, a ponadto w przypadku spółki imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania wspólników odpowiadających za zobowiązania spółki bez ograniczenia;
oznaczenie miejsca, w którym znajduje się przedsiębiorstwo lub inny majątek dłużnika;
wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie;
informację, czy dłużnik jest uczestnikiem podlegającego prawu polskiemu lub prawu innego państwa członkowskiego systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami (Dz. U. z 2010 r. nr 112, poz. 743, z późn. zm.) lub niebędącym uczestnikiem podmiotem prowadzącym system interoperacyjny w rozumieniu tej ustawy;
informację, czy dłużnik jest spółką publiczną w rozumieniu przepisów Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2009 r. nr 185, poz. 1439, z 2010 r. nr 167, poz. 1129 oraz z 2012 r. poz. 836).